Maak je muziek interessant met contrast

Maak je muziek interessant met contrast!

Je herkent vast wel het gevoel wanneer je in een auto zit en de snelweg verlaat dat het plotseling toch wel heel langzaam voelt wanneer je in een woonwijk terechtkomt. Na een tijdje raak je gewend aan de nieuwe snelheid, maar het zit hem vooral in het contrast tussen snel en langzaam.

Contrast is misschien wel het krachtigste hulpmiddel dat je kunt gebruiken als muziekproducer en songwriter. Zonder contrast zou muziek heel vlak en saai worden. Net als dat we gewend raken aan een bepaalde snelheid in de auto, raken we als luisteraars ook gewend aan muziek. In dit artikel laat ik je zien hoe je contrast gebruikt om je nummers interessanter te maken.

Hoe werkt contrast in muziek?

Contrast is dus een verschil, hoe groter dit verschil, des te groter de gevolgen voor de luisteraar. Het is belangrijk om te weten dat contrast gekoppeld is aan de tijd. Een plotseling volumeverschil valt meer op dan wanneer je gelijkmatig het volume gedurende het hele nummer harder zet.

Ook ervaren we het als positief wanneer iets wordt toegevoegd en negatief wanneer iets wordt weggehaald. We kunnen alleen niet eindeloos muziek harder blijven zetten. Hard bestaat immers niet zonder zacht.

Een veelgebruikte truc is om bijvoorbeeld het volume van een nummer heel langzaam wat zachter te zetten door de master fader te automatiseren, om het vervolgens vlak voor het refrein weer harder te maken. De volume verzwakking spreid je uit over de tijd zodat het minder opvalt om dan ineens een groot contrast te maken door een plotselinge volume toename.

Volumeverschillen of dynamiek, vindt je ook terug in het verschil tussen couplet en refrein. Er zijn weinig nummers waarbij het refrein zachter is dan het couplet. Net als dat een solo-instrument altijd net wat harder staat dan de overige instrumenten.

Omdat we als mensen snel gewend raken aan een situatie, kunnen we daar als muziekproducers slim gebruik van maken. Zo kun je tijdens het introduceren van een nieuw instrument het volume wat harder maken zodat het instrument duidelijk naar voren komt, om het vervolgens langzaam zachter te zetten zodat er ruimte ontstaat voor andere instrumenten.

Andere vormen van contrast

Hard en zacht is één vorm van contrast, een andere vorm is bijvoorbeeld ruimtelijkheid. Klinkt een geluid dichtbij of juist ver weg? Met galm en delay kunnen we hiermee spelen. Een voorbeeld is om de coupletten van een nummer wat kleiner te houden, om in het refrein meer en langere galmen toe te voegen.

Dit klinkt vrij natuurlijk omdat het in de natuur op dezelfde manier werkt. De galm in een ruimte valt pas op als je meer geluid maakt, zoals wanneer je in je handen klapt of als zanger een uithaal maakt. Je kunt een uithaal dus extra benadrukken door even wat extra galm toe te voegen.

Breedte

Een ander voorbeeld van contrast kun je maken met het stereobeeld. Je kunt bijvoorbeeld instrumenten in het midden pannen tijdens de coupletten, om vervolgens in het refrein alles in een klap breed te maken. Hierdoor gaat het refrein opeens veel breder en groter klinken.

Een ander cliché voorbeeld is de gitaar intro die je bij veel rock en metal muziek hoort waarbij in het begin de gitaar maar aan één kant te horen is. Na een paar seconden komt er aan de andere kant een tweede gitaar bij die het gat opvult.

Je hoeft ook niet altijd per se een symmetrisch stereobeeld te maken. Een gitaarpartij in de linker speaker kun je contrasteren met een toetsenpartij in de rechter speaker. Of een shaker links en een tamboerijn rechts.

En natuurlijk kun je een geluid ook laten bewegen tussen twee speakers met een auto panner plugin of tremolo effect.

Contrast met panning
De Autopanner in Ableton is handig om geluid van links naar rechts te bewegen.

Frequentiespectrum

Een ander voorbeeld van contrast is het gebruik van filtering. Hoe meer lage en hoge frequenties we kunnen horen des te beter het klinkt. Bij veel dancemuziek worden bewust vóór de drop de lage frequenties weg gefilterd tot nét voor de drop. Dit werkt op een vergelijkbare manier als het volumeverschil. Je haalt langzaam iets weg om het later in een keer toe te voegen.

Filter Automation om contrast te creëren
Met filter automation kun je het laag vlak voor de drop weghalen voor een groter contrast.

Clean v.s. Distorted

Op het gebied van klank kun je ook spelen met contrast. Zo klinkt een overstuurde gitaarpartij veel agressiever dan een zacht gespeelde piano partij. Veel instrumenten krijgen van nature al meer boventonen naarmate je harder speelt. Distortion toevoegen is dus een goede manier om een instrument harder te laten klinken. Probeer maar eens in het refrein wat distortion te gebruiken op een drum of zangpartij voor dat extra laagje pit.

Muzikaal contrast

Tot nu toe hebben we vooral gekeken naar klank. Natuurlijk kun je ook contrast aanbrengen in de noten zelf. Zo wordt een refrein vaak in een hoger bereik gezongen dan het couplet. Of je kunt de basnoten een octaaf lager inspelen in het refrein om meer laag te voegen.

Tussen couplet en refrein is ook contrast op het gebied van ritme. Zo is een zangpartij vaak wat ritmischer in een couplet omdat er zinnen met meer lettergrepen gebruikt worden terwijl in het refrein klinkers meer zijn uitgerekt tot langere noten.

Je kunt spelen met de samenklank en opvolging van bepaalde tonen. Prettig klinkende tonen zoals een kwint, afgewisseld met wringende, dissonante tonen zoals een kleine secunde zorgen ook voor contrast.

Contrasterende termen

En zo bestaan er nog veel meer vormen van contrast die af en toe nog wel eens lastig zijn om te beschrijven. Muziekproducers hebben zo hun eigen terminologie ontwikkeld met woorden als warm en koud, dik en dun, licht en zwaar, blij en droevig, puntig en rond.

Een goede oefening is om zelf als muziekproducer en songwriter een nummer te maken met daarin zo veel mogelijk contrast verwerkt. Probeer alle ‘regels’ even los te halen en kleur buiten de lijntjes. Hierdoor ga je vanzelf inzien wat er mogelijk is om muziek interessant te maken. Maar houdt er rekening mee dat je niet teveel tegelijkertijd verandert, anders raakt je luisteraar al snel de draad kwijt.

Wil je meer weten over muziekproductie? Houdt dan deze website in de gaten of meld je aan voor een gratis proefles muziekproducte in Amsterdam.

Share this post

Gratis Checklist

Download nu mijn gratis PDF met daarin alles wat je nodig hebt om te beginnen als muziekproducer.

Wat heb je nodig e-book cover

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Wil jij beginnen als muziekproducer?

Download nu het GRATIS E-book met daarin alles wat je nodig hebt om te beginnen met muziekproductie.

Wat heb je nodig e-book cover